Dla Ciebie.
Monika Chlebek/Michalina Klasik

Wystawa planowana jest tak, by poprowadzić widza przez doświadczenie zwierzęcej podmiotowości. Z wyrazem nadziei, że zostanie ona odnotowana i świadomie uznana. Portrety Psów, autorstwa Moniki Chlebek, stanowią być może dostępniejszą percepcyjnie tkankę. Opisują gatunek towarzyszący, pozornie bardziej rozpoznany, bliższy człowiekowi. Chociaż behawioralnie często nadal odległy, obcojęzyczny. Realizacje Michaliny Klasik sięgają dalej, nazywając wykluczenie, krzywdę i cierpienie, którymi naznaczone są relacje ludzko-zwierzęce. Jej postulaty służą przeformułowaniu wygodnych kalek myślowych, zwalniających z poczucia odpowiedzialności i decyzyjności.

Być może wystawa stanie się zachętą do rozważenia zasadności codziennych wyborów i ich wpływu na Osoby Zwierzęce. Jest to miejsce na osobistą wypowiedź, subiektywną, kierowaną do siebie i sobie dedykowaną. Wymianę w ramach siostrzeństwa międzygatunkowej solidarności. Stan permanentnej żałoby po wciąż powiększającym się, niepoliczalnym gronie nieznajomych. Wszystkich tych Anonimowych, których życia pomnaża się i odbiera, w akceptacji albo sprzeciwie. I żałobę po najbliższych Osobach Zwierzęcych. Wciąż opłakiwanych, z którymi życie było doświadczeniem współdzielonej codzienności, wypełnionej wzajemną nauką języka obecności.

Przerażające jest zło, które tkwi w przeciętności. Zwykłości, codzienności. Wymieniamy uśmiechy, uprzejmości, mamy dobre intencje. Równolegle karmiąc się ciałami innych, włączając ich cierpienie do codziennego menu, decyzji powszechnie dobrych, nierzadko lekkich, a przynajmniej wolnych od ciężaru etycznego namysłu. Zwierzęta zwykle nie wzbudzają szczególnych emocji. Pozostają w sferze niewidzialności (gatunki wykluczone) albo infantylnego zainteresowania (beneficjenci życia domowego). Łączy je to, że z założenia nie są bytami zindywidualizowanymi, jedynie ich cierpienie jest stopniowane. Nieliczni otrzymują ze strony człowieka gesty zrozumienia i uszanowania potrzeb.

Jeśli spotka je tragedia w jakimś sensie medialnie atrakcyjna, stają się widzialne, przynajmniej na chwilę. Dzieje się to raczej w trybie afektywnym, dającym spokój sumienia, ale niepociągającym realnych zmian w permanentnym stosunku do zwierząt. Los zwykłej świni, ukrytej za ścianami fabryki- hodowli. Stada kur niosek. Myszy laboratoryjnych. Kto je adoptuje, kto spojrzy w ich oczy? To cierpienie niknące w gęstwinie cierpienia. To tkanka tak gęsta, że wyłowienie z niej indywidualnego, uosobionego podmiotu jest wysiłkiem. Ponadto podjęcie tego wysiłku nie gwarantuje nagrody. Przeciwnie, to bagaż świadomości, z którym należy coś zrobić. I tutaj zapada decyzja. Jest nią także poniechanie, wyparcie. Jest nią aktywizm, wolontariat, jest nią każda praca wykonywana na rzecz zwierząt. Bo od momentu, w którym przejrzysz się w ich cierpieniu, niesiesz to brzemię człowieczeństwa – okrucieństwa.

Wyrażanie sprzeciwu pozostaje aktywnością ważną i zmienną w formie. Niezgoda może przyjmować kształt afirmacji i zachwytu (tym, kogo chce się chronić), niezłomnego określania istoty problemu (wiąże się z dyskomfortem i pokonywaniem własnego lęku) aż do uzewnętrznienia osobistych doświadczeń. Dziękuję Monice i Michalinie za obecne tu artystyczne wypowiedzi, wynikające i mówiące o osobistej relacji. O zaangażowaniu.

Podążanie drogą kuratorstwa międzygatunkowej lojalności to dla mnie sieciowanie współpracy na rzecz oddania głosu tym, którzy pozostają niewidzialni i niesłyszalni. Oddanie miejsca, by wyrazić nieme cierpienie, odważnie wskazać momenty wykluczenia. Stanąć w opozycji do nudy i wtórności, płynących z zadufanego gatunkowizmu. Pozostać w zachwycie i zaciekawieniu, a przede wszystkim w szacunku, należnym Osobom Zwierzęcym.

Czym jest postulowanie podmiotowości zwierząt? Uznaniem prawa do życia i czucia. Do obecności w świecie zgodnej z potrzebą gatunkową. Nie wzniosłość, ale zwykłość – powszedniość, powszechność i konsekwencja w uznaniu szacunku do zwierząt.

Zostawiam te postulaty – akty pamięci, niezgody i zachwytu – do przemyślenia i poczucia: dla Ciebie, Osoby obecnej teraz i tutaj. Dla Osób zaangażowanych w wyzwolenie Zwierząt. Dla Ciebie, nieobecnego, zapomnianego, niewidzialnego. I dla Ciebie – bo mimo że odszedłeś, to będziesz na zawsze częścią mojej tożsamości.
Karolina Pikosz

Monika Chlebek

Urodzona w 1986 roku w Krakowie. Absolwentka malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom pod kierunkiem Prof. Misiaka obroniła w 2011 roku. W swojej twórczości koncentruje się głównie na motywach figuratywnych, malowanych w dużym zbliżeniu. Porusza zagadnienia odnoszące się do zmysłowych doświadczeń życia, fragmentaryczności pamięci, relacji międzygatunkowych. Portrety ludzi są często osadzone w kontekście cielesności a ludzkie ciało ukazane we fragmencie. W doborze tematów kieruje się intuicją. Pracując z tym, co jest bezpośrednie i osobiste, intymne poszukuje języka, który odnosi się do uniwersalnych przeżyć. W centrum jej uwagi znajdują się zwierzęta, ludzie, przedmioty.
Mieszka i pracuje w Krakowie. Swoje prace prezentowała na wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą m.in. “Close – Up” ( Miejsce Projektów Zachęty, Warszawa 2023), “Dog Day Afternoon” (Galeria Pilipczuk, Kopenhaga 2023), “Close Enough” (Galeria Hidden, Praga 2023) “Lato w zimie”, (Mazowieckie Centrum Kultury Elektrownia, Radom 2023), “Your Loss” ( Galeria her Clique, 2024), “Psizm 2” (Galeria Leto, Warszawa 2023), “Works on Paper on Fridges” (Galeria Harkawik, Nowy Jork 2022), “Ciemności kryją ziemię” ( Galeria BWA Warszawa 2021), “Animal Show” ( Galeria Acapella,Neapol 2021), “Miłość” ( Galeria Shefter, Kraków 2020), “Obrazy niepodobne” (Galeria Miejska Arsenał, Poznań 2019), “ Artyści z Krakowa. Generacja 1980 – 1990” (Mocak – Muzeum Sztuki Współczesnej, Kraków 2015),“Solo Show” (Gallery Yuki-Sis, Tokyo, Japan 2014) ”Złe sny” (Galeria Zderzak, Kraków 2010)

Michalina W. Klasik

artywistka, pracująca z różnymi mediami, takimi jak rysunek, tekst, fotografia, instalacja. W swojej praktyce koncentruje się na idei dekolonizacji przyrody z akcentem położonym na prawa zwierząt. Od 2017 roku zajmuje się projektem pt. „sekretny aktywizm”, skupionym na małych aktach obywatelskiego nieposłuszeństwa, na gestach i słowach wyrażających niezgodę na krzywdę. Na umieszczaniu perspektywy kobiety oraz perspektywy pozaludzkich istot – w centrum zainteresowania – co nigdy nie było częścią „wielkiej polityki”, „wielkich narracji” zdominowanych przez patriarchalny światopogląd. Używa w związku z tym metod i narzędzi, które dalekie są od patosu, „dużych” gestów. Jej praktyka związana jest z codziennością, prywatnością, z dzieleniem się empatyczną obserwacją świata i z próbami reprezentacji tych, których często nie chcemy usłyszeć. Absolwentka ASP w Katowicach, doktora sztuki, współprowadząca Pracownię Nowych Narracji w swojej macierzystej uczelni. Członkini kolektywu Protopia.

kuratorka: Karolina Pikosz
Początek 26.06.2025, godz. 18.00
ul. Gdańska 20
Koniec 17.08.2025

WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE

Koszulki aktywistyczne – warsztaty weekendowe dla wszystkich!
5-6.07.2025, godz. 12:00

Zróbmy razem koszulkę z głosem – Czy gołębie, szczury albo dzikie zwierzęta mieszkające w mieście i poza nim zasługują na naszą uwagę? A może są dla wielu „niewidzialne”? Podczas tych warsztatów porozmawiamy o zwierzętach, które często są pomijane – i damy im głos. Każdy uczestnik zaprojektuje własną koszulkę aktywistyczną – z hasłem, rysunkiem, znakiem. Wyrażającym emocje, zaangażowanie, troskę i pomysły na to, jak zauważać i wspierać zwierzęta, które żyją tuż obok nas. Warsztaty towarzyszące wystawie Moniki Chlebek i Michaliny W. Klasik „Dla Ciebie”.

Mamy pisaki do tkanin – prosimy, by każdy uczestnik przyniósł swoją jasną koszulkę do malowania. Dzieci zapraszamy wraz z opiekunami.
prowadzenie: Karolina Pikosz i Karolina Rybka – kuratorki Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy
obowiązują zapisy: tel. 52 339 30 62, karolinapikosz@galeriabwa.bydgoszcz.pl; karolinarybka@galeriabwa.bydgoszcz.pl

Minifestiwal Międzygatunkowej Widzialności
19-20.07.2025, godz.12:00

To już trzecia edycja! Tym razem myśl przewodnia będzie dotyczyć troski i szacunku wobec gatunków wykluczonych oraz żałoby po Osobach Zwierzęcych.
W sobotę 19 lipca zapraszamy do wspólnego odkrywania wystawy Moniki Chlebek i Michaliny W. Klasik „Dla Ciebie” oraz warsztaty „RÓWNE ISTOTY”, które poprowadzi artystka Michalina W. Klasik. Będzie w nich miejsce na wyrażenie troski i ciekawości wobec gatunków wykluczonych. A także wspólny gest solidarności wobec bydgoskich gołębi.
W niedzielę 20 lipca zapraszamy na spotkanie dotyczące żałoby po Osobach Zwierzęcych, prowadzone przez Katarzynę Borowczak z Instytutu Dobrej Śmierci. Spotkanie jest otwarte dla wszystkich, niezależnie od wieku, doświadczenia czy rodzaju relacji ze zwierzęciem. Zapraszamy osoby, które obecnie przeżywają stratę, ale też tych, którzy chcą lepiej zrozumieć temat i być wsparciem dla innych.

Dla kogo? Dla wszystkich, którzy chcą odkryć albo pogłębić więzi z Osobami Zwierzęcymi.